Döviz kurundaki artışla birlikte fiyatı astronomik olarak artan kimyevi gübreye alternatif olarak kömür sahasındaki gidya ve leonarditin tarımda kullanılmasını sağlamak amacıyla bir tesisleşmenin yolları aranıyor. 07 Ocak 2022 Cuma

            Gübre fiyatları, çiftçinin belini büküyor. Kimyevi gübrenin tonunun 10 bin lirayı aşması, çiftçiyi alternatif arayışına itti. Bu konudaki en büyük avantaj ise, Elbistan çiftçisinin hemen yanı başında bulunuyor. Yıllardır üzerinde çalışmalar sürdürülen gidya ve leonarditin tarımda daha etkin kullanımını sağlamak ve bu konuda hızlı çözümler üretmek amacıyla Elbistan Ziraat Odası’nın öncülüğünde bir toplantı düzenlendi. Toplantıya, Elbistan Kaymakamı Özkan Demir, Belediye Başkanı Mehmet Gürbüz, İlçe Tarım ve Orman Müdürü İsmail Çitil, AK Parti Elbistan İlçe Başkanı Ahmet Tıraş, muhtarlar ve çiftçiler katıldı.

             Toplantının konuşmacısı ise, bölgedeki linyit rezervinden elde edilen gidya ve leonarditle birlikte Türk tarımında suni gübre kullanımını büyük ölçüde azaltacak potansiyelini bilimsel çalışma ile ortaya koyan Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi (KSÜ) Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Kadir Saltalı oldu. Prof. Dr. Saltalı’nın sunumu öncesinde değerlendirme yapan Elbistan Ziraat Odası Başkanı Mehmet Ali Bulut, yılda 200 bin ton gidya ve leonardit üretim kapasitesi olduğunu söyledi. Bu imkanı çiftçilerin kullanması için tesisleşmenin şart olduğuna vurgu yapan Başkan Bulut, belediyelerin de elini taşın altına koymasını istedi. Başkan Bulut, şunları söyledi:

 Hocamızın bu konuda çok ciddi çalışmaları var. Gidya ve leonarditin ilgili tarımda kullanılması için çok çaba gösteriyoruz. Santralin zehrini biz yutuyoruz, arazilerimiz gitti ve verim düştü. AK Parti Elbistan İlçe Başkanı Sayın Ahmet Tıraş’la, buradaki gidya ve leonarditi, tarlada kullanılmaya elverişli hale getirilmesi için bir tesisi kurulması yönünde Büyükşehir Belediyesi’ne teklif sunmasını istedik. Santral sahasındaki yetkililerle görüştük. Yaklaşık 200 bin ton üretim yapılabilir. Ticari değil de çiftçi belgesi ile bilim adamlarının tavsiyesi doğrultusunda dönüme göre alalım istiyoruz. EÜAŞ, bu tesis için yer tahsisi yapacağını söyledi. Bunu başarabilirsek; belediyelerimizi de bu konuda razı edersek 3 milyon lira gibi bir gider var. Bu sistemi kurduğumuz zaman -en kötü gübrenin tonu 10 bin lira- çiftçinin gideri azalmış olur. Prof. Dr. Kadir Saltalı, Türkiye’de de bu hususta önde gelen hocamız. Bizim çabamızı da bilimsel olarak destekliyoruz. Çiftçimiz, ücretsiz de değil 2-3 lira gibi cüzi bir hizmet bedeli de verebilir.”

 AK Parti Elbistan İlçe Başkanı Ahmet Tıraş da, gidya ve leonardit kullanımı ile ilgili Ankara’da bir dizi görüşme yapacaklarını dile getirdi.

 Bu organik ürünlerin çiftçiye sunulmasını önemsediklerini vurgulayan Başkan Tıraş, “Gübre fiyatları çok arttı. Dönüme 50 kilo değil de 30 kilo gübre ile buğdayı nasıl yetiştiririz onun derdindeyiz. Böyle olursa o da çiftçimizin cebine yansıyacak. Hocamızın çok güzel çalışmaları var. Bu konuda hafta içinde Ankara’ya gideceğiz. Bunu bedelsiz nasıl alabiliriz onun hesabını yapıyoruz. AEL’deki gidya ve leonardit devletin. Bu sene 100 bin ton üretim yapıldı. Elbistan’da kullanan çiftçimiz çok az. Türkiye’nin her bir yanına bu gidiyor. Bu projeyi Elbistan, Afşin ve Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi ile ya da bir işadamımızla birlikte gübre fabrikasını yapmamız lazım. Biz çiftçilerin üzerinden alma imkanımız var. ÇKS kayıtlarına göre dönüm başı alabiliriz. Bu ücretsiz olacak. Bununla ilgili de görüşmelerimiz olacak. Şuanda tonu 30 lira. Kimyevi gübreye göre çok ucuz” ifadelerini kullandı. KSÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Kadir Saltalı ise konuşmasına Elbistan’daki tarım arazilerinin mineral değerlerindeki düşüşe dikkat çekerek başladı. ‘Bölgede toprağın pH ve kireç içeriği yüksek ve organik madde oranı düşük ve bunlara bağlı olarak toprak yorgun’ diyen Prof. Dr. Saltalı, “1 gram toprakta 1 milyar canlı var. Bu canlıların besin kaynağı da organik madde. Bölgede ise organik madde bol. Leonardit var, hayvan gübresi var. Organik maddeyi kullandıkça verim de artacak. Organik madde yerine kimyasal gübreye bağımlı hale geliyoruz. Afşin-Elbistan kömür sahasında atık olarak ortaya çıkan ve tekrar dolguda kullanılan gidya ve leonardit ile tekniğine uygun olarak karıştırılarak organik gübre elde edilebilir. Gidya; yüzde 30-40 kireç ve yüzde 40-50 organik madde içermektedir. Organik madde kullanırsak kimyasal gübreyi azaltabiliriz. Dönüme 1 ton leonardit verin kimyasal gübreyi yüzde 25 azaltın. Hesap bu kadar basit.”

 Elbistan ve Afşin’in, bu anlamda en şanslı ilçeler arasında yer aldığını dile getiren Prof. Dr. Saltalı, “Topraktaki canlıyı beslemezsen toprak da sana ürün vermez. Gübre fiyatları artıyor. Azotlu gübreyi doğalgazdan elde ediyoruz. Doğalgazın fiyatı da çok arttı. Türkiye’nin şuan doğalgaz kaynağı yok. Fosforlu gübrede de birinci rezerv Fas ve ikincisi ise Amerika’dır. Fas’taki üretim azalınca da fiyatlar yükseliyor. Hammaddesi olmadığı için her ikisinde de dışarıya bağlıyız. Bu bağımlılıktan kurtulmak için Elbistan ve Afşin Türkiye’nin en şanslı ilçeleri. Buradaki kaynakları, kırsalın kullanımına aktarmamız gerekir. Bununlar ilgili bilimsel çalışmada, bölgedeki gidya ve leonarditle hayvansal sıvı ve katı atıklardan yılda 1 milyon tonun üzerinde sıvı ve katı organik gübre üretilebileceğini ortaya koyduk” dedi. Bir tesisin kurulup bu kaynakların çiftçiye ulaştırılmasının gerekliliğine değinen KSÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Kadir Saltalı, hangi üründe dönüme ne kadar leonardit ya da gidya kullanılmasıyla ilgili bilimsel altyapının da hazır olduğunun bilgisini verdi. Toplantı, katılımcıların sorularının cevaplandırılması ile sona erdi.